Η Χώρα και πρωτεύουσα της Αστυπάλαιας, είναι ένας από τους ομορφότερους οικισμούς στο Αιγαίο. Τα χαρακτηριστικά λευκά σπίτια της με τα μπλε πορτοπαράθυρα βρίσκονται χτισμένα αμφιθεατρικά πάνω στην πλαγιά του λόφου και εκτείνονται από τον οικισμό του Πέρα Γιαλού έως το φημισμένο Ενετικό Κάστρο που δεσπόζει πάνω στο λόφο.
Η Χώρα και συγκεκριμένα το Κάστρο, ήταν ο μοναδικός οικισμός του νησιού μέχρι και το 19ο αιώνα.
Στην κεντρική πλατεία του οικισμού βρίσκονται οι 8 παραδοσιακοί ανεμόμυλοι του νησιού που τραβούν πάντα την προσοχή των επισκεπτών. Οι 5 από αυτούς βρίσκονται ακόμα σε λειτουργία.
Επιπλέον η Χώρα προσφέρει πολλές επιλογές εστιατορίων, καφετεριών, μπαρ και άλλων μαγαζιών στην υπηρεσία των επισκεπτών της.
Ο οικισμός του Πέρα Γιαλού που είναι και το παλιό λιμάνι του νησιού, έχει πλέον σχεδόν ενσωματωθεί στον οικισμό της Χώρας. Η αρχιτεκτονική των σπιτιών του συμβαδίζει με αυτήν της Χώρας και το παλιό λιμάνι έχει μετατραπεί πλέον σε μαρίνα για ιστιοφόρα και άλλα σκάφη αναψυχής. Η μαρίνα αποτελεί επίσης το σημείο εκκίνησης όλων των εξορμήσεων προς τις τριγύρω νησίδες.
Στον οικισμό του Πέρα Γιαλού βρίσκεται και η ομώνυμη παραλία γύρω από την οποία υπάρχουν εστιατόρια και άλλα μαγαζιά.
Στον οικισμό βρίσκεται επίσης το Αρχαιολογικό Μουσείο Αστυπάλαιας, το λιμεναρχείο και η μοναδική τράπεζα του νησιού.
Ο οικισμός Λιβάδι βρίσκεται σε απόσταση 2 χλμ. από τη Χώρα και αποτελεί κυρίως καλοκαιρινό θέρετρο προσφέροντας καταλύματα, παραδοσιακά εστιατόρια, καφέ, μπαρ και το κυριότερο από όλα την όμορφη παραλία του και την εκπληκτική θέα στον επιβλητικό οικισμό της Χώρας και το Κάστρο.
Πίσω από τον παραθαλάσσιο οικισμό εκτείνεται η καλλιεργήσιμη περιοχή της Αστυπάλαιας, μια καταπράσινη τοποθεσία γεμάτη περιβόλια στην οποία βρίσκεται επίσης το φράγμα και η τεχνητή λίμνη του νησιού που συγκεντρώνει τα νερά των χειμάρρων.
Ο οικισμός Μαλτεζάνα(Ανάληψη ή Μαρτιζάνα), βρίσκεται στην απέναντι πλευρά του νησιού από αυτήν της Χώρας και εκτείνεται γύρω από την πανέμορφη ομώνυμη παραλία. Είναι ένας γραφικός, ήσυχος οικισμός του οποίου η αρχιτεκτονική ακολουθεί αυτήν του υπόλοιπου νησιού. Η Μαλτεζάνα προσφέρει καταλύματα, εστιατόρια και διάφορα μαγαζιά για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών.
Ο οικισμός κατατάσσεται δεύτερος στο νησί σε πληθυσμό μετά τη Χώρα και φημολογείται ότι πήρε την αρχική του ονομασία, Μαλτεζάνα, από Μαλτέζικα πειρατικά πλοία που προσάραζαν στον κόλπο.
Η Μαλτεζάνα είναι χτισμένη σε μια καταπράσινη περιοχή που την κάνει να ξεχωρίζει μέσα στην όμορφη αγριάδα του νησιού. Το λιμανάκι της χρησιμοποιείται κυρίως από ψαράδες που προμηθεύουν όλο το νησί και το γεγονός αυτό προσδίδει στον οικισμό έναν ακόμα πιο γραφικό και παραδοσιακό χαρακτήρα.
Το Βαθύ είναι ο μικρότερος και πιο ήσυχος οικισμός του νησιού και απέχει 21 χλμ από τη Χώρα συνεχίζοντας στο δρόμο μετά τη Μαλτεζάνα. Χωρίζεται στο Μέσα Βαθύ και το Έξω Βαθύ και είναι χτισμένος σε ένα κλειστό κόλπο που θυμίζει λιμνοθάλασσα. Η γενική εικόνα του οικισμού είναι χωράφια, αμπέλια, κάποια διάσπαρτα σπιτάκια, ο μόλος όπου δένουν τα ψαροκάικα και μια παραδοσιακή ταβέρνα.
